Украинанын президенти Владимир Зеленский Орусия өзүнө каратып, формалдуу түрдө курамына кошуп алган Украинанын аймактарынан аскерлери чыгарылбасын билдирди. Ал бул тууралуу АКШнын президенти Дональд Трамп менен телефон сүйлөшүүсүнө комментарий берип жатып билдирди. Зеленский ошондой эле Орусиянын президенти Владимир Путин сөз кылган "тынчтык келишими тууралуу меморандумдун" чоо-жайы жөнүндө кабары жоктугун кошумчалады.
"Эгер Орусия өзүбүздүн жерибизден өзүбүздүн аскерлерди чыгарып кетүү тууралуу шарт кое турган болсо, демек, алар тынчтык келишими болушун, согуштун токтошун каалабаганын билдирет. Бул биздин жерибиз, биздин мамлекетибиз, биздин армиябыз, биздин эгемендигибиз. Маселе Украина эмнеге макул боло алат жана эмнеге макул боло албайт дегенде турат. Өз аймагыбыздан өз аскерлерибизди эч ким чыгарбайт. Бул менин конституциялык милдетим, эгемендикти, өлкөнүн аймактык бүтүндүгүн коргоо биздин аскерлердин милдети",-деди украин президенти.
Дональд Трамп 19-майда Украинадагы кан төгүүнү токтотуу аракеттеринин алкагында украин лидери Владимир Зеленский жана орус мамлекет башчысы Владимир Путин менен өз өзүнчө телефондон сүйлөшкөн. Өзүнүн Truth Social социалдык тармагына Путин менен соңку баарлашууну "эң мыкты" деп баалап, Москва менен Киев ок атышууну токтотуу, элдешүү тууралуу "токтоосуз" сүйлөшөт деп жазган.
Өз кезегинде Путин бул сүйлөшүү тууралуу комментарий берип жатып Киев менен "Украинага байланыштуу болочоктогу тынчтык келишими тууралуу меморандумдун" үстүнөн иштөөгө даярдыгын билдирген.
Өткөн аптанын этегинде Стамбул шаарында согуш башталган үч жылдан берки алгачкы орус-украин бетме-бет сүйлөшүүсү өткөн. Бирок анын жүрүшүндө ок атышууну токтотуу макулдашылган эмес, Украина Орусияны "аткарылгыс талаптарды коюп жатат" деп айыптаган.
Bloomberg басылмасы Стамбулда Орусия Украинадан аймактарынан баш тартышын талап кылганын жазган. Өз булактарына шилтеме кылып аталган басылма аннексияланган Крым жарым аралы жана Орусия жарым-жартылай оккупациялап алган Украинанын төрт облусу эл аралык деңгээлде Орусияныкы деп таанылышы керектигин талап кылып жатканын билдирген.
Буга чейин Трамп Путин менен жолукмайынча тынчтык сүйлөшүүлөрүнөн эч кандай натыйжа болбой турганын айткан.
Кошмо Штаттарынын президенти Ак үйгө кайтып келгенден бери Украинадагы согушту токтотуу аракетин көрөрүн айтып келатат.
АКШ президенти Дональд Трамптын Украинадагы согушту токтотуу ниетинде Орусиянын жана Украинанын башчылары менен өз-өзүнчө телефон аркылуу сүйлөшүү аракети жүрүп жаткан чакта Москва украин жергесинде адам өмүрүн алган кандуу дрон соккуларын күчөттү. Учкучсуз учактардын соңку соккулары борбор калаа Киевдин тегерегиндеги райондорго жана Сумы облусуна каршы жасалды.
18-майдын таңында Киев облусунун губернатору борбор калаанын чет жакасындагы Обухов районунда дрон чабуулунан 28 жаштагы аял каза болгонун, төрт жашар бала жараат алганын маалымдады.
17-майда Орусиянын Украинанын аймагына жасаган чабуулунан кеминде тогуз жайкын тургун жашоо менен кош айтышкан. Орусия менен чектеш тилкедеги Сумы облусунда жүргүнчү ташып бараткан кичи автобуска дрон тийген. Бул соккудан дагы ондон ашуун киши жараат алган, үчөөнүн абалын дарыгерлер оор деп баалап жатышканы кабарланган.
Бул чабуулдар Түркиянын Стамбул шаарында согуш башталган үч жылдан берки алгачкы орус-украин бетме-бет сүйлөшүүсү өткөндөн кийин жасалып жатат. 16-майдагы бул жолугушууда атышууну токтотуу макулдашылган жок, Украина Орусияны "аткарылгыс талаптарды коюп жатат" деп айыптады.
Анын алдында Орусия Украинанын жана украин бийлигинин Европадагы өнөктөштөрүнүн 2022-жылдын февралынан бери уланып жаткан толук масштабдуу кол салууну, атышууну кеминде 30 күнгө токтотуу тууралуу сунушун жоопсуз калтырган.
Кошмо Штаттардын президенти Дональд Трамп 17-майда өзүнүн Truth социалдык түйүнүнө орус президенти Владимир Путин менен 19-майда телефон аркылуу сүйлөшкөнү жатканын, андан кийин украин президенти Владимир Зеленский менен, НАТО боюнча союздаштар менен да сүйлөшөрүн жазды.
"Мен Орусиянын президенти Владимир Путин менен телефондон сүйлөшөм. Сүйлөшүүнүн темасы аптасына орточо эсеп менен 5 миңден ашуун орусиялык жана украиналык аскердин өлүмүнө алып келип жаткан кан төгүүнү токтотуу маселеси, соода-сатык маселелери болот. Андан кийин мен Украинанын президенти Зеленский менен, андан соң Зеленский менен чогуу НАТОнун ар кыл өкүлдөрү менен сүйлөшөм", - деди Трамп.
Ошону менен катар ал сүйлөшүүлөрү жемиштүү болоруна, атышуу токтоп, "өтө ырайымсыз бул согуш токторуна" үмүттөнөрүн билдирди.
Буга чейин Трамп Путин менен жолукмайынча эч кандай натыйжа болбой турганын айткан.
Fox News телеканалына Трамп орус президенти менен мамилесине байланыштуу оптимисттик көз карашта экенин , бирок, зарыл болсо Орусияга басым жасоого туура келерин билдирип:
"Биз жолугушубуз керек. Путин менен мунасага келе алабыз деп ойлойм. Эгер зарыл болсо мен Путинге басым жасоо аракетин колдоном", - деп белгилеген.
Кремлдин расмий өкүлү Дмитрий Песков Трамп менен Путиндин жолугушуусу эки тараптуу мамилени, Украина темасын жана башка маселелерди талкуулоо үчүн "албетте, зарыл" экенин, бирок андай сүйлөшүүнү даярдоо убакытты талап кыларын, ал эми эгер натыйжа бербей турган болсо андай жолугушууну уюштуруу зарыл деле эмес экенин 16-майда билдирген.
Украинанын Сумы облусунда жүргүнчү ташыган кичи автобуска жасаган Орусиянын чабуулунан тогуз киши мерт болду, дагы жети адам жаракат алды, алардын үчөөнүн абалы оор. Бул тууралуу 17-майда облустук администрациянын башчысы Олег Григоров билдирди.
“Тилекке каршы, автобуска жасалган уятсыз орусиялык чабуулдан жайкын тургундар мерт болду”,-деди Григоров.
Чабуул болгон жерде куткаруу иштери жүрүп жатат.
Орусия буга байланыштуу комментарий бере элек.
Мунун алдында чабуул Орусиянын чек арасынан 10 чакырым алыстыкта турган Белополье шаарында болгону тууралуу маалыматтар айтылган.
Орус армиясы Сумыдагы чек арага жакын жайгашкан калктуу конуштарды 10-майда дагы ошол маалда жарыяланган үч күндүк тыныгууга карабай бутага алган жана жалпысынан 271 жолу сокку урганы, натыйжада бир киши каза болуп, дагы үчөө жараат алганы маалымдалган.
16-майда Стамбулда Орусия менен Украинанын 2022-жылдан берки алгачкы бетме-бет сүйлөшүүсүнүн биринчи айлампасы өттү. Маалымат каражаттары украиналык жана түркиялык дипломатиялык булактарга шилтеме кылып, сүйлөшүү дээрлик эки саатка жакын созулганын жазышты.
Жолугушуудан кийин эки тарап жарыялаган маалыматка караганда, Орусия менен Украина согуш туткундарын алмашууну макулдашты.
"Биз ок атышууну токтотуу тууралуу сүйлөштүк. Эки тараптан тең 1000ден туткунду алмашуу маселеси да чечилди. Бул жолугушуунун жыйынтыгы ушундай", - деди украин коргоо министри Рустем Умеров.
Умеров ошондой эле украин жана орус лидерлеринин жолугушуусу тууралуу сөз болгонун жана сүйлөшүүлөрдүн кийинки айлампасы жөнүндө жакынкы күндөрү жарыяланарын айтты.
Бул маалыматты Орусиянын делегациясын жетектеген Владимир Мединский да ырастады. Анын айтымында, эки тарап тең ок атышууну толугу менен токтотууну кантип ишке ашыруу тууралуу өз сунушун бериши керек.